Frederic Geurts – Monument Weduwe Van Enschodt brug

Bemiddelaar - Astrid Goubert
Partners - Lokaal Bestuur Boom, met steun van Platform Kunst in Opdracht
Kaai, Boom , 2025
De opdracht
In de negentiende eeuw verandert Boom in een bloeiend economisch centrum. Vanwege de toename van vervoer en export van bakstenen klinkt de roep om de oevers van Boom en Klein-Willebroek te verbinden steeds luider. In het midden van de negentiende eeuw ontwikkelt een private vennootschap de eerste plannen voor een brug over de Rupel. In 1853 blijkt met de plechtige inhuldiging van de Weduwe Van Enschodt brug, genoemd naar de overleden weduwe van de directeur van de private vennootschap, de verbinding tussen beide dorpen een feit.
Een eeuw later zorgt deze voetgangersbrug tijdens WOII voor een versnelling van de Britse opmars in de bevrijding van Antwerpen. De Belgische luitenant van de Genie, Robert Vekemans, wist de geallieerden te overtuigen met hun tanks de minder goed bewaakte Weduwe Van Enschodt brug over te steken. Deze onvoorziene actie overrompelde het Duitse garnizoen - dat de Boulevardbrug even verder bewaakte - en maakte de weg vrij voor de geallieerden. Zij rukten zonder veel tegenstand op en bevrijdden diezelfde dag Antwerpen.
Om geen verdere belemmering te zijn voor de scheepvaart en om de verzanding van de Rupel tegen te gaan besluit men de brug in 1946 te slopen. Deze beslissing verandert niet alleen het zicht over het water, er verdwijnt ook een belangrijk deel van de Boomse geschiedenis.
Met een kunstwerk willen de opdrachtgevers de Weduwe Van Enschodt brug als symbool voor de economische evolutie die de stad doormaakte en getuige van de heldhaftigheid van geallieerden tijdens WOII herdenken.
Kunstenaar Frederic Geurts
De opdrachtgevers nodigen kunstenaar Frederic Geurts uit om met hun opdracht aan de slag te gaan. Geurts staat bekent omwille van zijn monumentale maar fragiele structuren die inspelen op de omgeving waar zij worden getoond. In zijn praktijk staat een dialoog met de context centraal. Door de omgeving te betrekken wordt de scheiding tussen het kunstwerk en zijn omgeving meer diffuus. De toeschouwer staat eerder in het kunstwerk, waardoor een totaalontmoeting en – ervaring onstaat.
Het kunstwerk
Zijn ontwerp voor Boom bestaat uit een monumentale stalen structuur van vijf slanke pijlers, waarop een witte aluminium lijn rust. Met zijn beeldtaal en het gekozen materiaal refereert Geurts aan de structuur van de Weduwe Van Enschodt brug. In navolging van industriële revolutie in Europa ontstond namelijk het bewustzijn van de mogelijkheden van staal en ijzer bij het overspannen van een grote afstand. De Weduwe Van Enschodt was één van de vele negentiende eeuwse bruggen die een staalconstructie heeft. Met de horizontale beweging van de lijn, die bovenaan op het werk rust, creëert Geurts opnieuw een verbinding – een visuele overbrugging – met zowel Klein-Willebroek aan de overkant als met de rest van de wereld.